Merhaba ben Tülin.
Bir anne, bir emzirme danışmanı ve lohusalığın her rengini yaşamış bir kadın olarak sana sesleniyorum.
Lohusalık…
Adı masalsı geliyor değil mi? Bebeğinle buluştuğun o ilk anlar, süt kokusu, ten tene temas, minicik eller, göz göze gelmeler… Ama işte o masalın içine zaman zaman karanlık gölgeler de sızıyor.
Kimse bize doğumdan sonra duygularımızın da doğuracağını söylemiyor. O yüzden bazen kendimizi çok hazırlıksız yakalanmış gibi hissediyoruz.
Bazen çok ağlarsın…
Neden ağladığını bile bilmeden. Süt gelirken, süt gelmezken, uykusuzluktan, yalnızlıktan, her şey yolundaymış gibi görünürken… Sadece bir şey içini acıtır. Ve o acıyı tarif edemezsin.
Bu çok yaygın. Hatta buna “baby blues” diyoruz. Doğum sonrası ilk 10 gün içinde başlayıp bir süre sonra kendiliğinden geçen duygusal dalgalanmalar. Her 10 anneden 8’i yaşıyor bunu.
Ama bazı durumlarda bu duygular geçip gitmiyor. Büyüyor, ağırlaşıyor, seni içine çekiyor. İşte orada biraz daha dikkatli olmamız gerekiyor.
Postpartum Anksiyete
Bazen uykudan uyanırsın, kalbin güm güm atar. İçinde garip bir huzursuzluk, sanki bir şey olacakmış gibi. Ama ne? Bilemezsin.
- Bebeğine bir şey olacak korkusu
- Sürekli bir şeyleri kontrol etme ihtiyacı (nefes alıyor mu, çok mu uyudu, az mı emdi…)
- Kalp çarpıntısı, mide bulantısı, nefes darlığı
- Gece uyuyamamak ama yorgunluktan tükenmiş hissetmek
- Kafanda sürekli dönen düşünceler, durmayan senaryolar
- “Acaba ben hasta mıyım?”, “Bir sorun mu var?”, “Bir yerlerde hata mı yapıyorum?” hissi
- İsteksizlik, ama aynı anda her şeyden sorumlu hissetmek
Postpartum anksiyete, seni hep tetikte tutar. Sanki bir alarm çalıyor da neyin alarmı olduğunu bilmiyorsun gibi. Dinlenemezsin, gevşeyemezsin. Kendini bırakmaya çalıştıkça daha da sıkışırsın.
Postpartum Depresyon
Ve bazen de… Hiçbir şey hissetmemeye başlarsın. Gülmek ister ama gülemezsin. Ağlamak istersin, ama gözyaşın bile çıkmaz.
- Boşluk hissi
- “İçim ölmüş gibi” demek
- Eskiden seni mutlu eden şeylerin artık seni hiç heyecanlandırmaması
- Suçluluk, yetersizlik, anneliği hak etmediğini düşünmek
- Bebeğine bakarken “keşke bir bağ kurabilsem” demek
- Kendini değersiz ve yalnız hissetmek
- Uykuya kaçmak istemek ya da hiç uyuyamamak
- “Keşke her şey bitse” düşüncelerinin kafanı yoklaması
Bu sessiz karanlık, bazen çok derinleşir. Ama en tehlikelisi şu olur: Konuşmamaya başlarsın. İçinde kopan fırtınaları kimse bilmez. Sen de zamanla alışır gibi olursun bu ağırlığa. Ama bu bir alışma değil, bir tükenmişliktir.
Postpartum Psikoz
Nadir görülür, ama çok ciddi bir durumdur. Genellikle doğumdan sonraki ilk haftalarda aniden başlar.
- Gerçekliği algılamada zorlanma
- Kendi sesin gibi gelen ama senin olmayan sesler duymak
- Bebeğine zarar vereceğin korkusu ya da tam tersi, zarar vermek istediğini düşünmek
- Aşırı enerji, hiç uyumadan saatlerce hareket etmek
- “Ben tanrıyım”, “Bebeğim özel bir görevle geldi” gibi düşünce sıçramaları
- Karşındakilerin sana zarar vereceğini düşünmek
- Bazen de tüm bu düşüncelere karşı donakalmak, hareket bile edememek
Bu durumda acilen bir sağlık profesyoneline başvurulması gerekir.
Bu senin suçun değil. Bu, senin başına gelen bir sağlık durumudur. Ve destekle toparlanmak mümkündür.
Son Söz:
Unutma, bu duyguları yaşayan yalnızca sen değilsin.
Bunu yaşayan binlerce, milyonlarca anne var.
Ve bu hisler seni kötü bir anne yapmaz.
Bu, yaşadığın sürecin bir parçası olabilir. Ve evet, bu da normal.
Ama her “normal” şey gibi, eğer seni zorluyorsa, yaşam kaliteni etkiliyorsa ve senin enerjini sömürüyorsa, o zaman destek alma zamanı gelmiş demektir.
Lütfen, bu duygularla baş etmeye çalışırken kendini yalnız bırakma.
Bir ruh sağlığı uzmanına başvurmaktan çekinme.
Psikolojik destek almak, anneliğini değil; kendine ve bebeğine verdiğin değeri gösterir.
Sen değerlisin. Yalnız değilsin. Ve bu geçecek.
Not: Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlıdır. Yaşadığınız duygular sizi zorluyorsa, lütfen bir psikolog, psikiyatrist ya da alanında uzman bir ruh sağlığı profesyoneline başvurun.
Unutmayın, destek istemek güçsüzlük değil; hem kendin hem de bebeğin için atılmış en kıymetli adımdır.